Đau lưng dưới - Nguyên nhân và cách chữa

Đau vùng phía dưới lưng, đau lưng dưới hay còn gọi là đau lưng dưới gần mông, đau lưng dưới hông, đau nhức vùng thắt lưng là lý do thứ 2 khiến người Mỹ phải tới khám bác sĩ - chỉ đứng sau bệnh cảm lạnh và cúm. Lưng dưới phải chịu nhiều áp lực từ trọng lượng cơ thể và gánh đỡ các vận động khác nhau. Còn có các nguyên nhân khác mà bạn sẽ tiếp tục tìm hiểu dưới đây.

Cảm giác đau ở lưng dưới hông của bạn có thể đến từ cột sống, cơ, dây thần kinh, hoặc các cơ quan khác trong khu vực đó. Nó cũng có thể tỏa ra từ các khu vực khác như giữa hoặc trên lưng, thoát vị ở bẹn, hoặc một vấn đề ở tinh hoàn hoặc buồng trứng. Bạn có thể cảm thấy một loạt các triệu chứng nếu bạn làm tổn thương vùng lưng. Bạn có thể thấy ngứa ran hoặc cảm giác nóng rát, đau không rõ lý do, hoặc đau nhói. Bạn cũng có thể thấy yếu ở chân hoặc bàn chân của bạn kèm theo với đau lưng.

Có một nguyên nhân thực sự nào đó đã gây ra cơn đau của bạn. Bạn có thể đã làm nhiều điều không đúng cách - như đứng, ngồi, hoặc nâng trong một thời gian dài. Sau đó, đột nhiên, chỉ với một chuyển động đơn giản dẫn đến cảm giác đau đớn ở lưng, như với một cái gì đó trong phòng tắm hoặc động tác nào đó gây uốn nhẹ từ thắt lưng của bạn.

Những điều cần lưu ý:

Nếu bạn giống như hầu hết mọi người, bạn sẽ có ít nhất một lần đau lưng trong cuộc đời. Đau lưng hoặc tình trạng tương tự như vậy có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào ở trên lưng, nhưng khu vực chúng ta thường bị đau nhiều nhất là phía dưới lưng. Đó là do lưng dưới phải chịu nhiều áp lực từ trọng lượng cơ thể.

Đau vùng phía dưới lưng là lý do thứ 2 khiến người Mỹ phải tới khám bác sĩ - chỉ đứng sau bệnh cảm lạnh và cúm. Nhiều cơn đau lưng xảy ra trong lúc chúng ta làm việc. Nhưng bạn có thể thay đổi điều đó. Có rất nhiều điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ bị đau lưng.

Hầu hết các bệnh về lưng sẽ được khắc phục bởi chính chúng ta. Điều quan trọng là chúng ta phải biết khi nào chúng ta cần tới sự giúp đỡ của các loại thuốc và khi nào thì tình trạng đau lưng chỉ cần dùng tới các biện pháp nghỉ ngơi, tự chăm sóc là cũng đã được cải thiện.

Đau lưng có thể là cấp tính (xảy ra trong khoảng thời gian ngắn), kéo dài chưa đầy một tháng, hoặc mãn tính (dài hạn, liên tục, không ngừng), kéo dài lâu hơn ba tháng. Trong khi bị đau lưng cấp tính thường xảy ra nhiều hơn một lần một tháng, đau lưng mãn tính lại không xảy ra thường xuyên như vậy.

Nguyên nhân:

Ban đầu, bạn sẽ thường chỉ cảm thấy đau lưng sau khi bạn nhấc một vật nặng, khi di chuyển bất ngờ, do ngồi lâu một chỗ, hoặc sau một chấn thương hoặc tai nạn. Nhưng trước đó thì cấu trúc xương lưng của bạn có thể đang bị mất đi sự khỏe mạnh vốn có của nó.

Liệu cấu trúc xương lưng của chúng ta có liên quan tới tình trạng đau lưng hay không, điều đó gần như vẫn chưa được xác định. Cho dù được xác định là có liên  quan hay không, có một số nguyên nhân có thể gây nên tình trạng đau lưng bao gồm:

• Phình động mạch chủ
• Thoái hóa đĩa đệm cột sống
• Các bệnh về thận, ví dụ như nhiễm trùng hoặc sỏi thận
• Co thắt cơ (cơ bắp rất căng dẫn đến tình trạng chuột rút)
• Các bệnh khác như đau đau ở cơ và khớp
• Liên kết kém của các đốt sống
• Đĩa vị bị vỡ hoặc thoát vị
• Loãng xương khiến các xương cột sống bị gãy
• Hẹp ống sống (hẹp ống tủy sống )
• Vẹo cột sống ( như vẹo cột sống hoặc bệnh gù ) hay xảy ra ở trẻ em hoặc thiếu niên
• Gân hay là cơ hoặc dây chằng hỗ trợ phía sau bị rách, bị căng quá mức

Đau lưng có thể do bất kỳ nguyên nhân nào liên quan đến co thắt của các cơ bắp hỗ trợ bên cạnh cột sống. Tình trạng co thắt cơ và cứng khớp kèm theo đau lưng có thể khiến chúng ta cảm thấy cực kì khó chịu.

Bạn có nguy cơ cao mắc bệnh đau lưng nếu bạn:

• Trên 30 tuổi
• Đang trong thời gian mang thai
• Cảm thấy căng thẳng hoặc trầm cảm
• Có ngưỡng chịu đau thấp.
• Mắc bệnh viêm khớp hoặc loãng xương
• Có tư thế ngồi, đi, đứng xấu
• Hút thuốc lá, không tập thể dục, hoặc thừa cân
• Làm việc trong môi trường xây dựng, hay các công việc đòi hỏi phải mang vác nặng, hay phải cúi gập người, hoặc chuyển động toàn thân như lái xe tải hoặc người điều khiển thiết bị phun cát.

Đau lưng là biểu hiện của các cơ quan trong khung chậu hoặc ở nơi khác bao gồm:

• Nhiễm trùng bàng quang
• Bệnh lạc nội mạc tử cung
• Sỏi thận
• Ung thư buồng trứng
• U nang buồng trứng
• Xoắn tinh hoàn (tinh hoàn xoắn)

Cách chữa và phương pháp điều trị tại nhà:

Nhiều người sẽ cảm thấy tốt hơn sau khoảng một tuần bị đau lưng. Sau 4-6 tuần, đau lưng có thể sẽ biến mất hoàn toàn. Để có thể nhanh chóng khỏe hơn, hãy thực hiện ngay những bước dưới đây ngay từ khi lần đầu tiên bạn bị đau lưng.

Một quan niệm sai lầm phổ biến về bệnh đau lưng chính là việc cho rằng bạn cần nghỉ ngơi và tránh hoạt động trong một thời gian dài. Trong thực tế, việc nằm nghỉ trên giường là điều không nên .

Nếu bạn không có các dấu hiệu nào chứng tỏ đó là nguyên nhân cơ bản có thể dẫn đến bệnh đau lưng của bạn (như mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột, suy nhược cơ thể, sụt cân, hoặc sốt ), bạn nên giảm hoạt động thể chất trong vài ngày. Và sau đó bạn hãy dần dần trở lại với các hoạt động bình thường. Dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn xử lý cơn đau đầu trong giai đoạn đầu:

• Tạm ngừng các hoạt động thể chất hàng ngày trong vài ngày. Điều này giúp làm dịu các triệu chứng và giảm viêm.
• Dùng nhiệt hoặc đá lạnh chườm vào vùng bị đau. Trước tiên, trong vòng 48-72 giờ đầu tiên, hãy dùng đá lạnh để chườm, sau đó hãy dùng tới nhiệt.
• Sử dụng thuốc thuốc giảm đau như ibuprofen (Advil, Motrin IB) hoặc acetaminophen (Tylenol) mà không có sự kê đơn của bác sĩ.
• Trong khi ngủ, hãy thử nằm với tư thế gập người, giống như tư thế của bào thai, đặt một cái gối giữa hai chân của bạn. Nếu bạn thường nằm ngửa khi ngủ, đặt một chiếc gối hoặc khăn đã được cuộn tròn lại và để dưới đầu gối của bạn để giảm bớt áp lực .
• Trong 6 tuần sau khi bạn bị đau lưng, không thực hiện các hoạt động có liên quan đến việc nâng các vật nặng hoặc công việc khiến lưng của bạn phải vặn. Sau 2-3 tuần, bạn nên tiếp tục tập thể dục.
• Bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng, tốt cho tim mạch. Đi bộ, đạp xe tại chỗ, và bơi lội là những ví dụ tuyệt vời. Các bài tập háo khí như vậy có thể giúp máu lưu thông tốt tới lưng của bạn và kích thích việc điều trị đau lưng . Chúng cũng kích thích các cơ trong dạ dày và lưng của bạn .
• Các bài tập liên quan tới kéo căng và tăng cường thể lực thì rất quan trọng trong thời gian dài. Tuy nhiên, nếu bạn bắt đầu những bài tập này quá sớm sau chấn thương có thể làm cho cơn đau nặng hơn. Một bác sĩ vật lý trị liệu có thể giúp bạn quyết định thời gian để bắt đầu các bài tập kéo căng, các bài tập tăng cường và cách thức để luyện tập chúng.

Tránh các bài tập dưới đây trong thời gian vừa phục hồi nếu bác sĩ vật lý trị liệu của bạn chưa cho phép:

• Đi bộ
• Bóng đá
• Golf
• Múa ba lê
• Tập tạ
• Giơ chân lên khi nằm úp
• Đứng lên ngồi xuống với hai chân thẳng (chứ không phải cong đầu gối)

Khi nào cần thiết  để liên lạc với một chuyên gia y tế

Hãy gọi bác sĩ của bạn nếu bạn có các biểu hiện sau:

• Sốt không rõ nguyên nhân kèm theo đau lưng.
• Đau lưng sau một cú va chạm  hoặc bị ngã mạnh.
• Đỏ hoặc sưng ở lưng hoặc cột sống.
• Đau dưới đầu gối.
• Yếu hoặc tê ở mông, đùi, chân, hoặc khung xương chậu.
• Đi tiểu ra máu.
• Đau hơn khi bạn nằm xuống hoặc cơn đâu có thể làm bạn tỉnh giấc vào ban đêm.
• Rất đau .
• Không kiểm soát được việc đi tiểu, đi ngoài.

Các trường hợp sau cũng cần đến sự trợ giúp của bác sĩ:

• Sụt cân một cách đột ngột
• Bạn sử dụng steroid hoặc thuốc tiêm tĩnh mạch.
• Bạn chưa bao giờ mắc bệnh đau lưng trước đây.
• Bạn đã từng bị đau lưng nhưng cơn đau lần này hoàn toàn khác.
• Cơn đau lưng lần này đã kéo dài hơn 4 tuần.

Nếu có bất kì một triệu chứng nào trong đó, bác sĩ sẽ cẩn thận kiểm tra xem liệu có dấu hiệu nhiễm trùng nào không (như viêm màng não, áp xe, hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu ), đĩa vỡ, hẹp ống sống, thoát vị, ung thư, sỏi thận, tinh hoàn xoắn, hoặc một số bệnh nghiêm trọng khác .

Những câu hỏi bác sĩ sẽ hỏi bạn tại phòng khám:

Khi bạn lần đầu tiên gặp bác sĩ của bạn, bạn sẽ được hỏi những câu hỏi về cơn đau lưng của bạn, bao gồm cả mức độ thường xuyên xảy ra và mức độ nghiêm trọng của nó. Bác sĩ sẽ cố tìm ra nguyên nhân gây ra bệnh đau lưng của bạn và xem xét liệu cơn đau có sớm khỏi không nếu chỉ áp dụng biện pháp điều trị đơn giản như đá lạnh, thuốc giảm đau liều thấp, vật lý trị liệu, và các bài tập tể dục phù hợp. Hầu hết các trường hợp bị đau lưng, tình trạng sẽ được cải thiện với các phương pháp trên.

Câu hỏi sẽ bao gồm:

• Cơn đau của bạn chỉ xảy ra ở một bên hay cả hai bên ?
• Cơn đau của bạn như thế nào? Cơn đau nhẹ, nghiêm trọng, đau nhói hay đau như bị thiêu đốt ?
• Đây là lần đầu tiên bạn bị đau lưng?
• Khi nào cơn đau bắt đầu? Nó đã xảy ra đột ngột à?
• Bạn vừa bị một chấn thương hoặc tai nạn nghiêm trọng à ?
• Bạn đã làm những gì trước khi cơn đau xảy ra ? Bạn có nâng nhấc hoặc cúi không? Bạn làm việc với máy tính không? Bạn lái xe một quãng đường dài à?
• Nếu bạn đã bị đau lưng từ trước, cơn đau lần này giống hay khác với mọi lần ? Khác như thế nào?
• Bạn có biết nguyên nhân gây ra tình trạng đau lưng lần trước không?
• Cơn đau lưng của bạn thường kéo dài bao lâu?
• Bạn có cảm thấy đau ở chỗ nào khác ngoài lưng không, chẳng hạn như bị đau ở hông, đùi, chân hoặc ở bàn chân ?
• Bạn có bị  tê hoặc ngứa ran không? Chân hay các bộ phận khác có bị đau yếu gì không?
• Điều gì khiến cơn đau nặng hơn? Nâng, xoắn, đứng, hoặc ngồi mọt chỗ trong trong thời gian dài?
• Điều gì khiến bạn cảm thấy tốt hơn?
• Hiện tại có những triệu chứng gì khác không? Như giảm cân? Sốt ? Thay đổi màu nước tiểu ? Thay đổi thói quen đi tiểu?
• Trong khi kiểm tra sức khỏe, bác sĩ sẽ cố gắng xác định vị trí của cơn đau và tìm ra cách nó ảnh hưởng đến sự di chuyển của bạn. Bạn sẽ được yêu cầu :
• Ngồi xuống, đứng lên và đi bộ. Trong khi đi bộ, bác sĩ có thể yêu cầu bạn cố gắng đi bộ bằng  đầu các ngón chân của bạn và sau đó là bằng gót chân.
• Cúi gập người về phía trước, lạc hậu, và đi ngang.
• Nâng chân của bạn thẳng lên trong khi nằm xuống. Nếu bạn bị đau hơn khi bạn thực hiện những điều đó, bạn có thể bị đau thần kinh tọa, đặc biệt là nếu bạn cảm thấy tê hoặc ngứa ran ở chân.
• Bác sĩ cũng sẽ di chuyển đôi chân của bạn ở các vị trí khác nhau, bao gồm trùng gối và thẳng đầu gối. Trong khi đó, các bác sĩ sẽ đánh giá sức mạnh của bạn cũng như khả năng di chuyển của bạn.
• Để kiểm tra chức năng thần kinh, bác sĩ sẽ sử dụng một cái búa cao su để kiểm tra phản xạ của bạn. Tác động vào chân của bạn ở nhiều vị trí khác nhau với một cái ghim, bông tăm, hoặc lông kiểm tra hệ thống thần kinh cảm giác của bạn (xem bạn cảm thấy như thế nào). Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn để bạn sẽ nói tên khu vực mà bạn cảm nhận được ghim, bông tăm hay lông chạm vào bạn nhẹ hơn.

Hầu hết mọi người bị đau lưng sẽ khỏi sau 4-6 tuần. Do đó, bác sĩ của bạn có thể sẽ không thực hiện bất kỳ sự kiểm tra xét nghiệm nào trong lần khám đầu tiên. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng hoặc các biểu hiện nào dưới đây, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra, chiếu chụp ở ngay lần đầu tiên bạn đến khám:

• Đau lưng đã kéo dài hơn một tháng
• Bị tê
• Yếu cơ
• Tai nạn hoặc chấn thương
• Sốt
• Nếu bạn trên 65 tuổi
• Bạn bị ung thư hoặc gia đình có tiền sử mắc ung thư
• Giảm cân

Trong những trường hợp trên, các bác sĩ sẽ tìm kiếm một khối u, nhiễm trùng, gãy xương, hoặc rối loạn thần kinh nghiêm trọng. Các triệu chứng đó là những dấu hiệu cảnh báo bạn đã mắc một trong số các bệnh kẻ trên. Sự xuất hiện của một khối u, nhiễm trùng, gãy xương, hoặc rối loạn thần kinh nghiêm trọng sẽ làm thay đổi phương pháp điều trị tình trạng đau lưng của bạn.

Bác sĩ có thể yêu cầu các bài kiểm tra sức khỏe bao gồm chụp X-quang, tủy ( X quang hoặc CT scan của cột sống sau khi thuốc nhuộm đã được tiêm vào cột sống ), CT cột sống thấp hơn, hoặc MRI cột sống thấp hơn.

Nhập viện, kéo căng, hoặc phẫu thuật cột sống chỉ nên được xem xét nếu bạn đang bị tổn thương thần kinh hoặc bệnh không được chữa khỏi sau một thời gian dài.

Vật lý trị liệu có tác dụng với rất nhiều người. Bác sĩ sẽ xác định xem bạn có cần phải áp dụng phương pháp vật lý trị liệu hay không và sẽ giới thiệu bạn đến một bác sĩ trong khu vực của bạn . Các bác sĩ vật lý trị liệu sẽ bắt đầu sử dụng các phương pháp để làm giảm cơn đau của bạn . Sau đó, các bác sĩ chuyên khoa sẽ dạy cho bạn cách để ngăn chặn việc đau lưng quay lại.

Nếu cơn đau kéo dài hơn một tháng, bác sĩ chăm sóc chính của bạn sẽ giới thiệu bạn tới gặp bác sĩ chỉnh hình (chuyên gia về xương ) hoặc bác sĩ chuyên khoa thần kinh (chuyên gia thần kinh ).

Phòng bệnh:

Tập thể dục là điều rất quan trọng để ngăn ngừa đau lưng xảy ra trong tương lai. Thông qua tập thể dục bạn có thể:

• Cải thiện tư thế của bạn
• Tăng cường sức mạnh cho lưng và cải thiện sự linh hoạt
• Giảm cân
• Tránh té ngã

Một chương trình tập thể dục hoàn chỉnh nên bao gồm hoạt động hiếu khí (như đi bộ, bơi lội, hoặc đạp xe tại chỗ ) cũng như bài tập kéo căng và tăng cường sức khỏe.

Để ngăn ngừa đau lưng, tìm hiểu cách để nâng và cúi gập cho đúng cũng rất quan trọng. Hãy thực hiện theo những lời khuyên sau:

• Nếu gặp vật đó quá lớn hoặc khó khăn, hãy nhờ sự giúp đỡ.
• Hai chân đứng dạng ra để có lực nhiều hơn.
• Đứng càng gần vật bạn đang cần nâng càng tốt.
• Trùng đầu gối xuống, không phải ở vòng eo.
• Thắt chặt cơ bụng của bạn khi bạn nâng vật lên hoặc hạ thấp nó xuống.
• Giữ vật ở mức gần nhất có thể với cơ thể .
• Nâng sử dụng cơ bắp chân.
• Khi bạn nhấc vật đó lên, KHÔNG cúi người về phía trước.
• Không vặn người trong khi bạn đang cúi bưng các vật lên, nâng nó lên, hoặc vác nó.

Các biện pháp khác để ngăn ngừa đau lưng bao gồm:

• Tránh đứng quá lâu. Nếu bạn phải đứng vì công việc của bạn, hãy thử sử dụng một chiếc ghế đẩu. Luân phiên đặt từng bàn chân lên trên đó.
• Không mang giày cao gót. Sử dụng giày đế đệm khi đi bộ .
• Khi ngồi làm việc, đặc biệt là nếu làm việc với máy tính, hãy chắc chắn rằng chiếc ghế của bạn có phần lưng ghế thẳng và có thể điều chỉnh được ghế, tay vịn và phần xoay của ghế.
• Sử dụng một chiếc ghế kê dưới chân của bạn trong khi ngồi để đầu gối của bạn cao hơn so với hông của bạn.
• Đặt một cái gối nhỏ hoặc khăn đã cuộn lại ở vùng phía dưới của lưng trong khi ngồi hoặc lái xe trong thời gian dài.
• Nếu bạn lái xe đường dài, hãy dừng lại và đi bộ xung quanh mỗi giờ. Ngồi càng xa tay lái càng tốt để tránh bị gù. Đừng nhấc vật nặng ngay sau một chuyến đi dài.
• Bỏ thuốc lá.
• Giảm cân.
• Học cách thư giãn. Hãy thử các phương pháp như yoga, thái cực quyền, hoặc massage.

Tham khảo Bài tập chữa đau lưng, cột sống, thoát vị đĩa đệm